Czym jest gaz rozweselający i jak działa?
Gaz rozweselający to potoczna nazwa podtlenku azotu. Jest to bezbarwny i bezwonny gaz. W stomatologii stosuje się go w mieszaninie z tlenem. Ta mieszanka gazów służy do sedacji wziewnej. Obecność tlenu jest niezbędna dla bezpieczeństwa pacjenta.
Gaz działa bardzo szybko. Wdychanie mieszanki przez maseczkę na nosie uspokaja. Podtlenek azotu przenika z płuc do krwiobiegu. Następnie dociera do mózgu w około 15-30 sekund. Obniża aktywność układu nerwowego. Pacjent czuje się rozluźniony i mniej spięty. Gaz wykazuje też łagodne działanie przeciwbólowe. Według Akademii Medycznej w Warszawie, sedacja wziewna jest łatwa i skuteczna.
Ważne jest, że pacjent pozostaje przytomny. Zachowuje odruchy obronne, na przykład odruch kaszlu. Sedacja wziewna nie powoduje utraty świadomości ani snu. Efekty działania gazu są odwracalne. Gaz nie kumuluje się w organizmie. Jest wydalany w niezmienionej formie przez płuca. Stosowanie gazu rozweselającego nie wywołuje uzależnienia. Minimalnie wpływa na układ krążenia i funkcje oddechowe. Maseczka musi być na nosie przez cały zabieg.
"Jak wskazano na portalu Akademii Medycznej w Warszawie, podtlenek azotu (N2O), znany powszechnie jako gaz rozweselający, to popularny w stomatologii lek o działaniu uspokajającym."
Gaz rozweselający w stomatologii dziecięcej
Większość ludzi, w tym dzieci, boi się wizyty u dentysty. Dzieciom trudno jest wytłumaczyć potrzebę leczenia zębów. Gaz rozweselający jest bezpieczny dla dzieci powyżej 3. roku życia. Stosowanie gazu rozweselającego może pomóc dzieciom. Łagodzi lęk przed wizytą. Poprawia nastawienie młodego pacjenta.
Sedacja wziewna ułatwia leczenie. Dzieci czują się spokojniejsze. Gabinety stomatologiczne często są przystosowane dla najmłodszych pacjentów. W niektórych miejscach dzieci mogą oglądać bajki. Mogą też słuchać muzyki podczas leczenia. Nasza klinika stomatologiczna otrzymała certyfikat "Gabinet przyjazny dziecku". To potwierdza nasze zaangażowanie w stomatologię dziecięcą.
Dobry stomatolog dziecięcy to skarb. Dzieci powinny trafić w ręce dobrego specjalisty podczas pierwszej wizyty. Należy zmniejszyć strach dziecka do poziomu, który jest w stanie przezwyciężyć. Sedacja wziewna jest jedną z metod osiągnięcia tego celu. Gabinet stomatologiczny na Ursynowie jest przystosowany do przyjmowania najmłodszych. Oferuje sedację wziewną podtlenkiem azotu.
"Dobry stomatolog dziecięcy to skarb."
"Uśmiech naszych najmłodszych pacjentów po zakończonej wizycie jest największym darem jaki pacjent może ofiarować lekarzowi."
Leczenie zębów z gazem rozweselającym krok po kroku
Leczenie zębów z użyciem gazu rozweselającego jest proste. Pacjent siada na fotelu stomatologicznym. Zakłada maseczkę na nos. Przez maseczkę podawana jest mieszanka podtlenku azotu i tlenu. Pacjent oddycha normalnie. Po kilku wdechach czuje odprężenie i spokój. Stomatolog może rozpocząć zabieg. Pacjent pozostaje przytomny i współpracuje z lekarzem. Po zakończeniu leczenia pacjent przez około 5 minut wdycha czysty tlen. Pomaga to szybko usunąć resztki gazu z organizmu. Działa szybko, a skutki są odwracalne.
Kiedy stosujemy gaz rozweselający? Wskazania
Stosowanie gazu rozweselającego zaleca się w kilku przypadkach. Głównym wskazaniem jest silny strach przed leczeniem stomatologicznym. Dotyczy to pacjentów z dentofobią. Dentofobia to fobia, która prowadzi do unikania wizyt u dentysty. Gaz rozweselający pomaga pokonać ten lęk.
Sedacja wziewna jest też pomocna u dzieci. Stosuje się ją podczas leczenia zębów u dzieci. Szczególnie, gdy dziecko ma trudności ze współpracą. Gaz rozwesielający wykazuje działanie rozluźniające organizm. Pomaga pacjentom z silnym odruchem wymiotnym. Umożliwia przeprowadzenie zabiegu w komfortowych warunkach. Podtlenek azotu działa uspokajająco, nie przeciwbólowo. Często stosuje się dodatkowo bezbolesne znieczulenie miejscowe. W gabinecie na Ursynowie stosowane jest bezbolesne znieczulenie komputerowe CALAJET.
- Zastanawiasz się, jak pokonać strach przed dentystą? Poznaj 6 sposobów na pokonanie dentofobii.
Przeciwwskazania do stosowania gazu rozweselającego
Mimo bezpieczeństwa, sedacja wziewna ma przeciwwskazania. Nie każdy pacjent może skorzystać z tej metody. Przed zabiegiem lekarz przeprowadza wywiad. Sprawdza stan zdrowia pacjenta. Oto lista głównych przeciwwskazań:
- Ciąża, zwłaszcza w pierwszym trymestrze.
- Przeziębienie, katar, niedrożność górnych dróg oddechowych.
- Przerost migdałków.
- Ostre zakażenia dróg oddechowych.
- Choroby płuc, takie jak rozedma płuc czy POChP.
- Ciężkie zaburzenia psychiczne.
- Choroba alkoholowa lub uzależnienie od narkotyków.
- Porfiria.
- Stwardnienie rozsiane.
- Niedobór reduktazy metylenotetrahydrofolianu.
- Niedobór kobalaminy (witaminy B12).
- Leczenie z użyciem siarczanu bleomycyny.
- Wrodzone wady serca.
Pacjent musi mieć drożne drogi oddechowe. Gaz jest wdychany przez nos. Niedrożność nosa, np. przy katarze, uniemożliwia sedację wziewną.
Potencjalne skutki uboczne
Stosowanie gazu rozweselającego jest powszechnie uważane za bezpieczne. Skutki uboczne zdarzają się rzadko. Zwykle są łagodne i szybko ustępują. Możliwe działania niepożądane to:
- Zawroty głowy.
- Senność.
- Mdłości.
- Mrowienie.
- Utrata przytomności (bardzo rzadko).
- Wymioty i nudności u dzieci.
Większość pacjentów dobrze toleruje sedację wziewną. Szybkie wybudzanie po zabiegu minimalizuje ryzyko powikłań. Monitorowanie kliniczne pacjenta podczas zabiegu jest standardem.
Czy gaz rozweselający jest bezpieczny? Różnica między użyciem medycznym a rekreacyjnym
W medycynie gaz rozweselający stosuje się bezpiecznie. Jest to kontrolowana mieszanina z tlenem. Podaje go przeszkolony personel. Problem pojawia się przy rekreacyjnym nadużywaniu podtlenku azotu. Dotyczy to często osób w wieku 16-24 lata. Sięgają po gaz w celu odurzenia. Używają czystego N2O, często z nabojów do bitej śmietany. Jest to bardzo niebezpieczne.
Nadużywanie podtlenku azotu inaktywuje witaminę B12. Może to prowadzić do poważnych zaburzeń. Występują problemy neurologiczne i hematologiczne. W medycynie stosuje się go w formie rozcieńczonej. Nigdy w postaci czystej. Jak wskazano na portalu Akademii Medycznej w Warszawie, podtlenek azotu jest lekiem uspokajającym.
Problem nadużywania N2O rośnie. W Szwecji 14% uczniów próbowało N2O. W Wielkiej Brytanii jest to drugi po marihuanie najczęściej używany narkotyk w grupie 16-24 lat. Niektóre kraje wprowadzają ograniczenia. Holandia i Wielka Brytania ograniczają dostęp do N2O. Ma być stosowany tylko w licencjonowanych gabinetach. Edukacja na temat ryzyk jest kluczowa. Ograniczenie dostępności N2O w celach rekreacyjnych jest konieczne.
"Nie jest to nowe zjawisko, tylko u nas działa pod terminem 'gaz rozweselający', a mówimy o podtlenku azotu (N2O)." - dr Gniewko Więckiewicz
"Owszem, uczucie 'pod wpływem' może być przyjemnie, ale niesie za sobą konsekwencje." - mgr farm. Katarzyna Grzesiewicz
"W medycynie stosuje się go w formie specjalnie rozcieńczonej, w ramach mieszanki gazów – nigdy w postaci czystej." - dr Gniewko Więckiewicz
Sedacja wziewna a narkoza (znieczulenie ogólne)
Sedacja wziewna to nie to samo co narkoza. Podtlenek azotu nie usypia pacjenta. Pacjent pozostaje przytomny lub półprzytomny. Może reagować na polecenia lekarza. Sedacja wziewna działa szybko i krótko. Pacjent budzi się w kilka minut po zabiegu. Jest to mniej inwazyjna metoda. Jest też bardziej kontrolowana niż pełna narkoza.
Narkoza, czyli znieczulenie ogólne, powoduje utratę świadomości. Pacjent jest nieprzytomny. Wymaga stałego monitorowania funkcji życiowych. Stosuje się ją przy bardziej skomplikowanych zabiegach. Lub gdy sedacja wziewna jest niewystarczająca. Sedacja wziewna jest łagodniejszą formą uspokojenia.
Koszt sedacji wziewnej
Koszt sedacji wziewnej u dentysty jest dodatkowy. Zwiększa cenę wizyty. Zazwyczaj kosztuje od 100 do 150 zł za godzinę. Niektóre gabinety podają cenę za 30 minut. Może to być od 50 do 100 zł. Cena sedacji może się różnić w zależności od kliniki. Przykładowo, sedacja może kosztować od 289 zł. Inne rodzaje znieczuleń miejscowych są tańsze. Znieczulenie przewodowe kosztuje od 69 zł. Znieczulenie komputerowe kosztuje od 99 zł. Znieczulenie nasiękowe kosztuje od 69 zł.
Jak przygotować się do wizyty z sedacją wziewną?
Przygotowanie do zabiegu z sedacją wziewną jest proste. Nie wymaga szczególnych przygotowań. Dziecko powinno nie jeść i nie pić na 2-3 godziny przed zabiegiem. Zaleca się, aby dorosły pacjent nie jadł ciężkich posiłków. Wystarczy unikać obfitych porcji jedzenia przez około 2-3 godziny przed wizytą. Lekki posiłek jest dopuszczalny.
Po zabiegu pacjent może wrócić do codziennych czynności po około godzinie. Zaleca się, aby dorosły pacjent przybył na zabieg z osobą towarzyszącą. Pacjent nie powinien prowadzić samochodu po sedacji. Zaleca się odczekać co najmniej 30 minut. W razie wątpliwości, skonsultuj się ze stomatologiem. Zaleca się też unikanie spożywania alkoholu. Powinno się go unikać przez co najmniej 24 godziny po sedacji.
- Dzieci nie powinny jeść 2 godziny przed zabiegiem.
- Zaleca się, aby dorosły przybył na zabieg z osobą towarzyszącą.
- Pacjent nie powinien prowadzić samochodu po zabiegu.
- Zaleca się unikanie spożywania alkoholu przez co najmniej 24 godziny po sedacji.
Sedacja wziewna – pytania i odpowiedzi
Czy podtlenek azotu usypia?
Nie, podtlenek azotu nie usypia. Pacjent pozostaje przytomny lub półprzytomny podczas sedacji. Czuje odprężenie i spokój.
Jak długo trwa sedacja?
Czas działania sedacji jest krótki. Zwykle trwa przez kilka minut. Jest dostosowany do czasu trwania zabiegu stomatologicznego.
Ile trwa wybudzanie po sedacji?
Wybudzanie po sedacji jest bardzo szybkie. Trwa zaledwie kilka minut. Pacjent wdycha czysty tlen, co przyspiesza usunięcie gazu z organizmu.
Czy podtlenek azotu jest bezpieczny?
Tak, podtlenek azotu jest bezpieczny, gdy stosuje się go w medycynie. Jest to kontrolowana mieszanina z tlenem. Podaje ją wykwalifikowany personel. Nadużywanie czystego gazu jest niebezpieczne.
Od jakiego wieku można stosować sedację wziewną?
Sedację wziewną można stosować u dzieci od 3. roku życia. Jest to bezpieczna metoda uspokojenia dla młodszych pacjentów.
Ile kosztuje gaz rozweselający u dentysty?
Koszt sedacji wziewnej to zazwyczaj dodatkowa opłata. Może wynosić od 100 do 150 zł za godzinę. Ceny różnią się między klinikami.
Czy pacjent w sedacji słyszy?
Tak, pacjent w sedacji wziewnej zazwyczaj słyszy. Pozostaje przytomny. Może komunikować się z lekarzem.
Ile czasu przed sedacją nie można jeść?
Zaleca się, aby pacjent nie jadł ciężkich posiłków przez 2-3 godziny przed zabiegiem. Lekki posiłek jest dopuszczalny.
Ile czasu po sedacji można jeść?
Po zabiegu można jeść po około godzinie. Zaleca się unikać obfitych i ciężkostrawnych posiłków bezpośrednio po wybudzeniu.
Czy po sedacji można prowadzić samochód?
Nie, po sedacji wziewnej nie należy prowadzić samochodu. Zaleca się odczekać co najmniej 30 minut. Najlepiej, aby dorosłemu pacjentowi towarzyszyła inna osoba.
Czy po sedacji można pić alkohol?
Zaleca się unikanie spożywania alkoholu. Należy powstrzymać się od picia przez co najmniej 24 godziny po sedacji.