Martwy ząb – czym jest, jak go rozpoznać, czy boli i co z nim zrobić?

Czym jest martwy ząb?

Ząb uważa się za martwy, gdy nie ma w nim żywej miazgi. Miazga zębowa wypełnia wnętrze zęba. Składa się z naczyń krwionośnych i nerwów. Miazga odżywia ząb i zapewnia jego unerwienie. Martwy ząb nie otrzymuje już świeżej krwi. Jest tylko minimalnie odżywiony i unerwiony. To połączenie następuje przez drobne naczynka i nerwy.

Przyczyny martwicy miazgi

Miazga zęba może obumrzeć z kilku powodów. Najczęstszą przyczyną jest zaawansowana próchnica. Bakterie niszczą tkanki zęba. Docierają do miazgi i powodują jej zapalenie. Nieleczone zapalenie prowadzi do martwicy. Uraz mechaniczny zęba także może uszkodzić miazgę. Czasem martwica jest powikłaniem po wcześniejszym leczeniu. Częste zabiegi stomatologiczne bywają przyczyną. Infekcja bakteryjna jest głównym czynnikiem.

Objawy martwego zęba – jak go rozpoznać?

Martwy ząb często daje charakterystyczne sygnały. Jednym z objawów jest zmiana koloru zęba. Ząb może stać się sinawo-ciemniejący. Czasami przybiera kolor szary lub fioletowy. Inną oznaką jest brak reakcji na bodźce termiczne. Ząb nie reaguje na ciepło czy zimno. Możesz odczuwać ból przy nagryzaniu lub dotyku. W okolicy zęba może pojawić się opuchlizna dziąseł. Czasem występuje nieprzyjemny zapach z ust. Brak czucia bodźców podczas ucisku to kolejny objaw.

• Zgłaszaj się do dentysty, gdy zauważysz zmianę koloru zęba.
• Skonsultuj się ze stomatologiem, jeśli ból trwa kilka dni.
• Udaj się do dentysty, gdy pojawi się obrzęk wokół zęba.
• Zasięgnij opinii specjalisty, gdy ząb zaczyna się ruszać.
• Udaj się do dentysty w przypadku podejrzeń co do martwicy miazgi.

Czy martwy ząb boli?

To częste pytanie pacjentów. Całkiem martwy ząb nigdy nie boli. Nie ma w nim żywej miazgi ani nerwów. Jednak ból martwego zęba jest możliwy. Może pochodzić z otaczających go tkanek. Stan zapalny w okolicy korzenia wywołuje ból. Ropień okołowierzchołkowy jest źródłem bólu. Dolegliwości bólowe mogą pojawić się nawet po latach. Czasem ból jest bardzo silny. Leki przeciwbólowe mogą nie działać. Ból zęba jest sygnałem niepokojącym. W przypadku bólu martwego zęba zawsze skonsultuj się z dentystą.

Ból martwego zęba, a właściwie otaczających go tkanek, powinien być zawsze skonsultowany z dentystą.

• Niezwłoczna konsultacja z profesjonalnym stomatologiem w przypadku bólu martwego zęba jest kluczowa.
• Nie działaj na własną rękę, ponieważ taka dolegliwość może oznaczać konieczność specjalistycznego leczenia.

Diagnostyka martwego zęba

Rozpoznanie martwego zęba wymaga profesjonalnej diagnostyki. Dentysta przeprowadza badanie kliniczne. Sprawdza reakcję zęba na bodźce. Wykorzystuje zdjęcia rentgenowskie (RTG). Cyfrowe zdjęcia RTG (RVG) dają dokładny obraz. Tomografia CBCT dostarcza szczegółowych danych. Decyzja o leczeniu zależy od stanu zęba. Dentysta ocenia stan zęba przy pomocy narzędzi diagnostycznych.

Decyzja należy do dentysty, który przy pomocy podstawowych narzędzi oceni stan zęba.

Leczenie martwego zęba – endodoncja

Główną metodą leczenia jest leczenie kanałowe. Leczenie kanałowe znane jest jako endodoncja. To zaawansowany zabieg stomatologiczny. Ma na celu uratowanie zęba. Obumarła miazga staje się idealnym środowiskiem dla bakterii. Leczenie kanałowe usuwa martwą tkankę. Oczyszcza i dezynfekuje kanały zęba. Następnie wypełnia pustą przestrzeń materiałami stomatologicznymi. Leczenie kanałowe pozwala na zachowanie twardych struktur zęba.

Jak przebiega leczenie kanałowe?

1. Diagnostyka i planowanie leczenia: Lekarz ocenia stan zęba i planuje zabieg.
2. Znieczulenie: Stosuje się znieczulenie miejscowe, aby zabieg był bezbolesny.
3. Izolacja zęba: Ząb izoluje się od jamy ustnej, często przy użyciu koferdamu.
4. Otworzenie komory zęba i usunięcie martwej miazgi: Uzyskuje się dostęp do miazgi.
5. Płukanie kanałów: Kanały są płukane roztworami dezynfekującymi, np. podchlorynem sodu.
6. Wypełnienie kanałów: Kanały wypełnia się materiałami, np. gutaperką.
7. Odbudowa zęba: Ząb jest odbudowywany, aby przywrócić jego funkcję i estetykę.

W zabiegu używa się nowoczesnych narzędzi. Mikroskopy poprawiają widoczność. Narzędzia rotacyjne ułatwiają pracę. Systemy pomiarowe (endometry) mierzą długość kanałów.

Czy leczenie kanałowe martwego zęba boli? Dzięki znieczuleniu miejscowemu zabieg jest zazwyczaj bezbolesny. Skuteczność leczenia kanałowego jest wysoka. Szacuje się ją na 90-95%.

Rozwiązaniem może okazać się leczenie kanałowe.

• W przypadku martwego zęba zaleca się leczenie kanałowe.
• Decyzja o leczeniu kanałowym powinna być podjęta po konsultacji ze specjalistą.

Co dalej z martwym zębem po leczeniu?

Po leczeniu kanałowym ząb wymaga odbudowy. Zabezpiecza go to przed złamaniem. Martwy ząb jest bardziej narażony na ukruszenia. Jest podatny na pęknięcia i złamania. Brak zdrowej miazgi osłabia strukturę zęba. Zaleca się wykonanie pełnej korony protetycznej. Dotyczy to zwłaszcza zębów bocznych. Naturalny ząb jest zawsze lepszym rozwiązaniem niż implant.

Martwy ząb często zmienia kolor. Może być to problem estetyczny. Możliwe jest wybielanie martwego zęba. Wybielanie wewnętrzne stosuje się w takich przypadkach. Można spróbować wybielić ząb przed odbudową. Nadtlenek wodoru (perhydrol) bywa używany. Niestety, przebarwienie może nawrócić. Obserwowano nawrót przebarwienia u 25% pacjentów po 5 latach. U 40% pacjentów nawrót wystąpił po 8 latach.

Alternatywą dla wybielania są licówki. Licówki porcelanowe lub kompozytowe poprawiają wygląd. Pokrywają zewnętrzną powierzchnię zęba. Maskują przebarwienia i niedoskonałości.

Nieleczony martwy ząb może prowadzić do powikłań. Obumarły ząb może ulec zakażeniu. Stanowi zagrożenie dla otaczających tkanek. Może mieć negatywny wpływ na szczękę i dziąsła. Infekcja może rozprzestrzenić się na inne zęby. Możliwe powikłania to ropień okołowierzchołkowy. Zdarza się zapalenie kości. W skrajnych przypadkach może dojść do zakażeń ogólnoustrojowych. Rzadko, ale możliwy jest ropień mózgu. Infekcyjne zapalenie wsierdzia to poważne powikłanie. Martwy ząb bez leczenia kanałowego nie przetrwa długo.

Martwy ząb bez leczenia kanałowego niestety nie przetrwa długo.

Czy martwy ząb może się psuć? Tak, mimo braku żywej miazgi. Bakterie próchnicowe nadal mogą atakować twarde tkanki. Jednak brak odżywienia z miazgi może wpływać na proces.

Kiedy martwy ząb trzeba usunąć?

Usunięcie martwego zęba nie zawsze jest konieczne. Leczenie kanałowe pozwala go uratować. Ekstrakcja jest ostatecznością. Wskazaniem do usunięcia jest niepowodzenie leczenia kanałowego. Gdy ząb jest bardzo zniszczony, ekstrakcja jest rozważana. Pionowe pęknięcie korzenia często prowadzi do usunięcia. Ból spowodowany pęknięciem korzenia występuje w 2-5% przypadków bólu. Gdy ząb jest źródłem przewlekłej infekcji, usuwa się go. Decyzję o usunięciu podejmuje stomatolog. Bierze pod uwagę stan zęba i tkanek okołowierzchołkowych.

Czy wyrwanie martwego zęba boli? Zabieg przeprowadza się w znieczuleniu miejscowym. Pacjent nie odczuwa bólu. Po zabiegu może wystąpić dyskomfort. Można stosować środki przeciwbólowe zgodnie z zaleceniami.

• Zasięgnij opinii stomatologa w przypadku martwego zęba.
• Rozważ leczenie kanałowe, jeśli stan zęba na to pozwala.
• Leczenie kanałowe lub ekstrakcja zęba zależą od stopnia zaawansowania uszkodzenia.

Martwy ząb u dziecka

Martwica miazgi może dotyczyć także zębów mlecznych. Leczenie chorób miazgi u dzieci jest specyficzne. Wymaga zastosowania odpowiednich technik. Materiały obturacyjne różnią się od tych dla dorosłych. Leczenie kanałowe zębów mlecznych jest możliwe. Ma na celu utrzymanie zęba do naturalnej wymiany. Zapobiega powikłaniom i wpływa na rozwój zębów stałych.

Profilaktyka i zalecenia

Najlepszą profilaktyką jest dbanie o higienę. Regularne szczotkowanie i nitkowanie zębów zapobiega próchnicy. Próchnica jest główną przyczyną martwicy. Regularne wizyty kontrolne u stomatologa są kluczowe. Pozwalają wykryć problemy wcześnie. Zaleca się wizyty co pół roku.

Po leczeniu kanałowym zęba martwego należy przestrzegać zaleceń. Przez kilka dni unikaj gryzienia twardych pokarmów. Stosuj środki przeciwbólowe zgodnie z zaleceniami lekarza. Dbasz o higienę jamy ustnej. Uczęszczaj na regularne wizyty kontrolne.

Ząb po leczeniu kanałowym powinien być kontrolowany przynajmniej przez rok.

W przypadku utrzymującego się bólu po leczeniu kanałowym, zgłoś się do dentysty. Gdy ból pojawi się po pewnym czasie, przeprowadź dokładną diagnostykę. Nie bagatelizuj sygnałów świadczących o infekcji.

Powiązane produkty

Dbanie o higienę jamy ustnej jest ważne. Poniżej przedstawiamy listę produktów wspomagających higienę.

• Elmex Enamel Professional, pasta do zębów, 75 ml.
• Curaprox, szczoteczka do zębów, model CS 5460, 3 szt.
• Pasta del Capitano, pasta do zębów, ziołowa, 75 ml.
• Elmex Sensitive Plus, płyn do płukania jamy ustnej, bez alkoholu, 400 ml.
• Elmex Sensitive Professional Repair & Prevent, pasta do zębów, 75 ml.
• Irygator do zębów PixieDent Complete Care White.
• Zestaw: Pasta do zębów Vitis Whitening 100ml + Płyn do jamy ustnej Vitis Whitening 500ml.
• Szczoteczka soniczna PixieDent Diamond White z 2 końcówkami.

Najczęściej zadawane pytania

Bibliografia

Poniższe publikacje stanowiły źródło informacji:

• Jańczuk Z., Kaczmarek U., Lipski M., Stomatologia zachowawcza z endodoncją. Zarys Kliniczny , Warszawa 2014.
• Żarow M., Endoprotetyka. Przewodnik dla praktyki. , Warszawa 2019.
• Bulwicka P., Stany nagłe w endodoncji – cz.2 ,„Stomatologia po Dyplomie” 2016, 12.
• Tomaszewska I., Goncerz G., konsultacja Olczak–Kowalczyk D., Leczenie chorób miazgi zębów mlecznych oraz zębów stałych z nieukończonym rozwojem korzenia , „Medycyna Praktyczna. Stomatologia” 2014, 4.
• Krzyżak M., Klimczyk–Święch M., Gardiasz M., Leczenie endodontyczne zębów mlecznych – techniki postępowania, materiały obturacyjne. Przykłady kliniczne , „TPS” 2020, 2.