Nadwrażliwość zębów – przyczyny, objawy i leczenie

Co to jest nadwrażliwość zębów?

Nadwrażliwość zębów to stan charakteryzujący się nagłym, krótkotrwałym bólem. Pojawia się w odpowiedzi na określone bodźce zewnętrzne. Mogą to być bodźce termiczne, chemiczne lub mechaniczne.

Ból ma często ostry charakter. Wynika z reakcji odsłoniętej zębiny. Zębina to tkanka położona pod szkliwem. Zawiera kanaliki zębinowe. Kanaliki te łączą się z miazgą zęba. Miazga zęba zawiera zakończenia nerwowe. Ich podrażnienie powoduje silny ból.

Nadwrażliwość zębów dotyka wielu osób. Dotyczy nawet 30% populacji. Niektóre źródła podają częstość do 57% lub nawet 74%. Może dotyczyć ponad 40% Europejczyków. Częściej występuje u kobiet. Szczyt zachorowań przypada na wiek 30-39 lat. Nadwrażliwość może pojawić się w każdej grupie wiekowej. Dotyczy także dzieci i młodzieży. Najczęściej odczuwana jest w okolicy przyszyjkowej zębów. Dotyczy 90% przypadków.

Jakie są przyczyny nadwrażliwości?

Główną przyczyną nadwrażliwości jest odsłonięcie zębiny. Odsłonięcie to następuje w wyniku utraty szkliwa lub odsunięcia dziąsła. Erozyjne działanie kwasów jest istotnym czynnikiem. Kwasy mogą pochodzić z diety lub z wnętrza organizmu (np. refluks).

Wiele czynników prowadzi do odsłonięcia zębiny. Oto najczęstsze przyczyny nadwrażliwości zębów:

• Agresywne szczotkowanie zębów.
• Używanie szczoteczki o twardym włosiu.
• Niewłaściwa technika szczotkowania.
• Spożywanie dużej ilości kwaśnych pokarmów i napojów (np. cytrusów, napojów gazowanych).
• Bruksizm, czyli zgrzytanie zębami.
• Obgryzanie ołówków i paznokci.
• Częste wymioty.
• Wady zgryzu.
• Choroby dziąseł i przyzębia (np. paradontoza, recesja dziąseł).
• Próchnica zębów.
• Starte szkliwo lub odsłonięte korzenie.
• Niektóre procedury stomatologiczne (np. skaling, wybielanie zębów).
• Zapalenie miazgi zęba.
• Choroba refluksowa przełyku.

Nieodpowiednie produkty do higieny jamy ustnej również mogą przyczyniać się do problemu. Amalgamat, używany w starszych plombach, przewodzi bodźce termiczne. Może to powodować ból w reakcji na zimno.

Jakie objawy daje nadwrażliwość zębów?

Nadwrażliwość zębów objawia się bólem. Ból jest nagły i ostry. Pojawia się w odpowiedzi na bodźce.

Najczęstsze objawy nadwrażliwości:

• Ból podczas spożywania gorących lub zimnych pokarmów i napojów.
• Ból przy jedzeniu słodkich czy kwaśnych potraw.
• Bolesność podczas szczotkowania zębów.
• Ból w reakcji na zimne powietrze (w zaawansowanych przypadkach).
• Nagła nadwrażliwość zębów na zimno.

Ból zęba może nasilać się w kontakcie z niskimi temperaturami. Jest to dolegliwość wyjątkowo dokuczliwa. Szczególnie odczuwalna bywa latem.

Jak diagnozuje się nadwrażliwość?

Dentysta stawia diagnozę na podstawie wywiadu z pacjentem. Pyta o charakter bólu i czynniki go wywołujące. Następnie przeprowadza badanie jamy ustnej. Ocenia stan zębów, dziąseł i przyzębia. Może zastosować testy prowokacyjne. Przykłada do zęba wacik nasączony zimną wodą. Używa strumienia zimnego powietrza. Może zlecić RTG zębów. Badanie rentgenowskie pomaga wykluczyć inne przyczyny bólu. Może to być na przykład próchnica czy zapalenie miazgi.

Domowe sposoby na łagodzenie bólu

Domowe metody pomagają złagodzić objawy nadwrażliwości. Nie zawsze eliminują przyczynę problemu. Wiele osób odczuwa poprawę dzięki prostym zmianom. Zastanawiasz się, co możesz zrobić w domu?

Oto sugerowane domowe sposoby:

• Stosowanie specjalistycznych past do zębów. Szukaj past z potasem, fluorem lub argininą.
• Używanie szczoteczki o miękkim włosiu.
• Delikatna technika szczotkowania. Stosuj ruchy wymiatające.
• Unikanie ekstremalnie gorących, zimnych, kwaśnych lub słodkich pokarmów.
• Ograniczenie spożycia kwaśnych pokarmów i napojów.
• Płukanie ust wodą po spożyciu kwaśnych pokarmów.
• Używanie słomek przy piciu kwaśnych napojów. Zmniejsza to kontakt płynu z zębami.
• Żucie gumy bez cukru. Pomaga zwiększyć produkcję śliny.
• Płukanie ust słonym roztworem dwa razy dziennie.
• Płukanie ust roztworem wody i sody oczyszczonej.
• Przyłóż surową cebulę do bolącego zęba na 5-10 minut.
• Używaj wody utlenionej o stężeniu 3% jako płynu do płukania ust.

Pamiętaj, aby myć zęby odpowiednią techniką. Nie myj ich bezpośrednio po zjedzeniu owoców cytrusowych. Odczekaj około 30 minut.

Profesjonalne metody leczenia

Dentysta może zaproponować skuteczne metody leczenia nadwrażliwości. Leczenie zależy od przyczyny i nasilenia problemu.

Profesjonalne sposoby leczenia nadwrażliwych zębów:

• Pokrycie zębów preparatem z fluorem (lakierowanie). Wzmacnia szkliwo i zamyka kanaliki.
• Stosowanie preparatów działających jak szkliwo w płynie.
• Aplikacja specjalnych preparatów znoszących nadwrażliwość.
• Wypełnienie kompozytowe w przypadku dużych ubytków w szkliwie lub odsłoniętej zębiny.
• Laseroterapia może pomóc w zasklepieniu kanalików zębinowych.
• Ozonoterapia to kolejna dostępna technologia.
• Leczenie kanałowe w przypadku zapalenia miazgi.
• Założenie sztucznej korony na zęby w przypadku złamania.
• Leczenie chorób przyzębia i dziąseł.
• Leczenie bruksizmu (np. szyna relaksacyjna).

Regularne usuwanie kamienia nazębnego u dentysty jest również ważne. Pomaga zapobiegać cofaniu się dziąseł.

Czy można pozbyć się nadwrażliwości na stałe?

Wiele przypadków nadwrażliwości można skutecznie kontrolować. 96% nadwrażliwości udaje się opanować preparatami do stosowania w domu. W przypadku ubytków, odbudowa światłoutwardzalnym materiałem kompozytowym daje znaczną poprawę. Dotyczy to 99,9% przypadków.

Niestety, nie zawsze można pozbyć się problemu "raz na zawsze". Kluczem jest prawidłowa higiena i eliminacja przyczyn. Regularne wizyty u dentysty są niezbędne. Pomagają monitorować stan zębów i dziąseł.

Jak zapobiegać nadwrażliwości zębów?

Zapobieganie jest lepsze niż leczenie. Codzienna troska o zdrowie jamy ustnej jest kluczowa. Zastosuj kilka prostych zasad. Pomogą one uniknąć zachorowania lub nawrotów.

Sposoby zapobiegania nadwrażliwości:

• Utrzymanie prawidłowej higieny jamy ustnej.
• Szczotkowanie zębów minimum dwa razy dziennie.
• Używanie szczoteczki o miękkim włosiu.
• Mycie zębów odpowiednią techniką (ruchy wymiatające).
• Dobór pasty do zębów o niskim poziomie ścieralności.
• Unikanie nadmiernego spożywania kwaśnych pokarmów i napojów.
• Ograniczenie słodyczy.
• Regularne odwiedzanie dentysty przynajmniej raz na pół roku.
• Unikanie intensywnego szczotkowania.
• Unikanie nadmiaru wybielaczy.
• Leczenie bruksizmu i wad zgryzu.
• Leczenie chorób układu pokarmowego, np. refluksu.

Prawidłowa higiena i dieta odgrywają ogromną rolę. Chronią szkliwo i dziąsła przed uszkodzeniem.

Statystyki występowania nadwrażliwości zębów