Czym jest miazga zęba?
Miazga to miękka tkanka wewnątrz zęba. Wypełnia komorę zęba i kanały korzeniowe. Miazga zęba jest bogato unaczyniona. Zawiera również wiele nerwów. Odpowiada za odżywianie zęba. Pełni także funkcję obronną. Pomaga w regeneracji zębów. Miazga reaguje na bodźce bólem.
Przyczyny zapalenia miazgi zęba
Główną przyczyną zapalenia miazgi jest próchnica. Bakterie próchnicze atakują szkliwo. Następnie docierają do zębiny. W końcu przenikają do miazgi. Ubytek próchnicowy powoduje uraz. Uszkadza wypustki odontoblastów. To komórki tworzące zębinę. Zapalenie miazgi zębowej jest odpowiedzią tej tkanki na uszkodzenie. Inne przyczyny to urazy mechaniczne zęba. Pęknięcia lub złamania mogą odsłonić miazgę. Również zabiegi stomatologiczne bywają przyczyną. Niewłaściwie wykonane wypełnienia mogą podrażnić miazgę. Choroby przyzębia także wpływają na miazgę. Infekcja może rozprzestrzenić się z tkanek okołozębowych.
Próchnica prowadzi do wielu dalszych konsekwencji zdrowotnych.
Bagatelizowane zapalenie miazgi może prowadzić do groźnych powikłań. Może nawet spowodować utratę zęba.
Objawy zapalenia miazgi zęba
Głównym objawem zapalenia miazgi jest ból. Jego nasilenie zależy od stanu zapalnego. Ból przy zapaleniu miazgi zęba bywa sporadyczny. Może mijać samoistnie. Często jest jednak dokuczliwy. Nie ustępuje bez leczenia. Ból zęba w zapaleniu miazgi występuje w reakcji. Reakcja pojawia się na zimne lub słodkie produkty. Może być też samoistny. Bywa ćmiący lub pulsujący. Taki ból często świadczy o nieodwracalnym zapaleniu miazgi. Zapalenie miazgi zęba może być odwracalne. Wtedy ból jest krótkotrwały. Ustępuje po usunięciu bodźca. Stan zapalny może być też nieodwracalny. Ból jest silny i trwały. Nie ustępuje samoczynnie. Może nasilać się w nocy. Ból zęba to często skutek zaawansowanego stanu zapalnego miazgi. Choroby miazgi zęba stanowią jedną z najczęstszych przyczyn. Wywołują silne dolegliwości bólowe w jamie ustnej.
Ból próchnicowy to taki, który występuje przy spożywaniu słodkich lub zimnych pokarmów. Ale również może zdarzyć się samoistny, ćmiący, pulsujący, który świadczy o zapaleniu miazgi, czyli nerwu wewnątrz zęba. Wówczas konieczne jest leczenie kanałowe.
Stan zapalny miazgi zęba rozwija się w fazy. Wyróżniamy fazy odwracalne i nieodwracalne. Etap odwracalny zapalenia miazgi trwa około 3 dni. Etap nieodwracalny trwa dłużej.
| Etap zapalenia miazgi | Charakterystyka bólu | Czas trwania bólu |
|---|---|---|
| Odwracalny | Krótkotrwały, w reakcji na bodziec (zimno, słodycz) | Ustępuje po usunięciu bodźca |
| Nieodwracalny | Silny, samoistny, pulsujący, często w nocy | Nie ustępuje samoczynnie |
Diagnostyka zapalenia miazgi zęba
Diagnostyka zapalenia miazgi obejmuje kilka kroków. Stomatolog przeprowadza wywiad z pacjentem. Pyta o charakter i nasilenie bólu. Następnie bada jamę ustną. Ogląda ząb i okoliczne tkanki. Wykonuje testy termiczne. Sprawdza reakcję zęba na zimno i ciepło. Może też użyć testu elektrycznego (EPT). Badania obrazowe są kluczowe. Najczęściej wykonuje się zdjęcie RTG zęba. Rentgen pokazuje stan miazgi i tkanek okołowierzchołkowych. Dostępne są różne technologie obrazowania. Należą do nich RTG punktowe i pantomogram. Tomografia CBCT daje bardzo dokładny obraz. Skanowanie wewnątrzustne pomaga ocenić stan korony. Mikroskopy stomatologiczne są pomocne. Umożliwiają precyzyjną ocenę stanu miazgi.
Leczenie zapalenia miazgi
Leczenie zapalenia miazgi zależy od etapu choroby. W przypadku odwracalnego zapalenia miazgi można zastosować leczenie biologiczne. Stosuje się preparaty biologiczne. Należą do nich preparaty z wodorotlenkiem wapnia. Można też użyć tlenku cynku z eugenolem. Celem jest zachowanie żywotności miazgi. Jeśli zapalenie jest nieodwracalne, konieczne jest leczenie kanałowe. Leczenie endodontyczne polega na usunięciu miazgi. Następnie kanały korzeniowe są oczyszczane. Wypełnia się je specjalnym materiałem. Coraz częściej stosuje się leczenie kanałowe bez dewitalizacji. Niekiedy leczenie kanałowe wymaga kilku wizyt. Obecnie dąży się do leczenia na jednej wizycie. W niektórych przypadkach konieczne jest usunięcie zęba. Dzieje się tak, gdy ząb jest zbyt zniszczony. Antybiotyk na zapalenie miazgi zęba nie jest rutyną. Stosuje się go przy powikłaniach. Należą do nich ropień lub zapalenie tkanek okołowierzchołkowych. W przypadku zapalenia miazgi konieczna jest szybka wizyta u dentysty. Należy podjąć leczenie przyczynowe.
Nieleczony proces chorobowy sam nie minie, a jedynie ulegnie przemianie w kolejne stadia.
Jak uśmierzyć ból przy zapaleniu miazgi zęba?
Ból przy zapaleniu miazgi bywa bardzo silny. Możesz próbować go złagodzić. Stosuj niesterydowe leki przeciwzapalne (NLPZ). Należą do nich ibuprofen czy paracetamol. Leki przeciwbólowe dostępne bez recepty mogą zmniejszyć ból. Zimne okłady mogą łagodzić dolegliwości. Zmniejszają też obrzęk tkanek. Płukanki z letniej wody z solą działają przeciwbakteryjnie. Mogą przynieść chwilową ulgę. Pamiętaj, to tylko środki tymczasowe. Nie leczą przyczyny bólu. Nie warto zwlekać z wizytą u stomatologa. Ból powróci lub nasili się bez leczenia.
Ile zazwyczaj trwa ból przy zapaleniu miazgi?
Czas trwania bólu zależy od etapu zapalenia. W początkowej fazie ból może trwać 2-3 dni. Jest zwykle prowokowany. W nieodwracalnym zapaleniu ból jest ciągły. Może trwać znacznie dłużej. Nie ustąpi bez leczenia. Po leczeniu kanałowym ból ustępuje. Może trwać maksymalnie 48 godzin. Całkowicie ustępuje w ciągu 7-10 dni. Czas trwania etapu odwracalnego wynosi około 3 dni.
Zapalenie miazgi zęba – powikłania
Nieleczone zapalenie miazgi prowadzi do groźnych następstw. Może dojść do martwicy miazgi. Następnie rozwija się zgorzel miazgi. Infekcja rozprzestrzenia się poza ząb. Powoduje zapalenie tkanek okołowierzchołkowych. Może powstać ropień okołozębowy. Dolegliwości mogą prowadzić do poważnych powikłań ogólnoustrojowych. Należą do nich zapalenie okostnej. Może dojść do zakażenia tkanek okołozębowych. W rzadkich przypadkach infekcje zębopochodne prowadzą do groźniejszych stanów. Należą do nich ropień mózgu czy sepsa. Mogą wpływać na odległe narządy. Wymienia się chorobę reumatyczną. Możliwe jest zapalenie mięśnia sercowego. Grozi też zapalenie kłębuszkowe nerek. Niewyleczone zapalenie miazgi niesie za sobą wiele powikłań.
Nieleczone zapalenie może prowadzić do rozwoju innych chorób zębów, a także do ich utraty.
Jak zapobiegać zapaleniu miazgi zęba?
Zapobieganie zapaleniu miazgi jest proste. Kluczowa jest właściwa higiena jamy ustnej. Zaleca się mycie zębów przynajmniej dwa razy dziennie. Myj zęby zwłaszcza przed snem. Badania naukowe dowodzą tego. Dokładne mycie zębów zajmuje około 2 minut. Używaj nici dentystycznych. Oczyszczają przestrzenie międzyzębowe. Stosuj specjalistyczne płyny do płukania. Regularna pielęgnacja jamy ustnej zmniejsza ryzyko ubytków. Unikaj cukrów prostych i słodzonych napojów. Dbać o dietę bogatą w warzywa i owoce. Unikaj używek. Regularne wizyty kontrolne u dentysty są istotne. Powinno się stawiać na wizytę co najmniej raz w roku. Warto odwiedzać stomatologa częściej. Leczenie próchnicy we wczesnym etapie zapobiega zapaleniu miazgi. Profilaktyczne wizyty pomagają wczesnie wykryć pulpitis. Ochrona zębów przed urazami jest ważna. Stosuj ochraniacze podczas sportu. Kondycję zębów uszkadzają niektóre choroby. Należą do nich bulimia czy refluks.
Zapobieganie to przede wszystkim właściwa higiena jamy ustnej.
Jedynym sposobem na ochronę przed zapaleniem miazgi są regularne wizyty kontrolne u stomatologa.
Zapalenie miazgi jest zwykle skutkiem nieleczonej próchnicy zębów. Problem próchnicy dotyczy ponad 90% dorosłych w Polsce. Próchnica może rozwijać się latami. Nie daje wtedy żadnych objawów. Dlatego regularne kontrole są tak ważne.
Pytania i odpowiedzi dotyczące zapalenia miazgi
Czy zapalenie miazgi zawsze boli?
Zapalenie miazgi najczęściej objawia się bólem. Ból może być różny. Zależy od etapu zapalenia. Czasem jest sporadyczny. Innym razem jest silny i ciągły.
Czy antybiotyk wyleczy zapalenie miazgi?
Antybiotyk nie jest podstawą leczenia. Leczy się przyczynę, czyli usuwa zainfekowaną tkankę. Antybiotyk bywa stosowany. Pomaga w przypadku powikłań. Należą do nich ropień czy szerząca się infekcja.
Czy zapalenie miazgi może minąć samo?
Nieodwracalne zapalenie miazgi nie minie samo. Wymaga interwencji stomatologa. Odwracalne zapalenie może ustąpić. Dzieje się tak po usunięciu przyczyny. Np. po usunięciu głębokiej próchnicy.
Jakie są etapy zapalenia miazgi?
Wyróżniamy dwa główne etapy. Pierwszy to etap odwracalny. Drugi to etap nieodwracalny. Etap odwracalny trwa krótko. Nieodwracalny jest bardziej zaawansowany.
Co się stanie, jeśli nie będę leczyć zapalenia miazgi?
Nieleczone zapalenie miazgi prowadzi do powikłań. Może wystąpić martwica miazgi. Potem zgorzel. Infekcja może rozprzestrzenić się. Może dojść do utraty zęba. Grożą też poważne problemy ogólnoustrojowe.
